Paru le 22/05/2015 | Broché 187 pages
Public motivé
giris Denis Donikian | fransizcadan çeviren Gamze Aygün
Ermeniler için, Dersim, Dogu Anadolu'nun efsanelerle ve sirlarla çevrili bölgesi. Uzun bir zaman merkezi iktidara karsi gelenlerin siginma topragi olan bu bölge günümüz Türkiye'sinde Tunceli adiyla bilinmektedir. Zaza ya da kürtçe dillerinin ve ermeni dilinin konusuldugu hosgörünün ve çesitliligin topragi. Manastirlar ve Hiristiyan kiliseler, Alevilerin kutsal mekânlari ile birbirlerine karisirdi, kadinlar ve erkekler dogaya karsi saygi ve sevgiyle bir bütün olarak yasarlardi.
Dersim aleviliginin kökeni Iran kültürel alanina ait olup, mitraizm'e ve ermeni paganizm diye adlandirabilecegimiz ermeni avatarina baglidir. Ermenilerin yadsinamaz bir kisminin, Zerdüstlükten gelen eski pagan inançlarina bagli kalarak, Hiristiyan bir 'cila' altinda kalmayi kabul etmis olmalari mümkün müdür ? Ayni sekilde, sii sufi bir 'cila' ile Dersim'e yerlesen iran halklari için de bu soru sorulabilir. Dersimi Aleviler ve Ermeniler barbarligin darbeleri altinda ölümlü ortak bir kadere sahipdir. Yaklasik yirmi yil ara ile bir soykirim ve bir etnik kirim, 'türk saf kani' politikasinin savunuculari tarafindan çok korkulan Dersim'in kültürel çesitliligi, yok edilmistir. Ermeni ve Alevi, insanliga karsi islenen bu suçlarin kurbanlari olduklarinin taninmasi için birlikte mücadele etmekte ortak bir çikarlari var olmaktadir. Bu trajik olaylardan sonra, dostluk zincirinin halkalari kirilmis ve Dersim Alevileri kanli katliamdan kurtarabildikleri Ermenileri aralarinda saklayip, kendilerine dâhil etmislerdir Bu kitap, bu halkalari tekrar birlestirmek için yazilmistir.
"Günesin Ogullari" ile birlikte, Erwan Kerivel Ermeniler ve Dersimi Aleviler arasindaki akrabaliklari ve kültürel farkliliklarini ortaya koymaktadir. Oysa ki, Ermenilerin derin kökenlerini ve özellikle zihniyetlerini belirleyen paganizm özlerini aydinlatan nadir bir isikdir.
Denis Donikian
1972 dogumlu Erwan Kerivel, büyük bir Fransiz demiryolu firmasinda çalismaktadir. 1990 yilinda Fransa'ya göç eden alevi toplumu ile tanismasi, Avrupa'da çok az bilinen bu kültürü incelemeye itmistir. Türkçe ögrenerek, Türkiye'ye çok sayida seyahatte bulunur ve konu ile ilgili on yil süren otodidakt arastirmalar ve çalismalar sonucunda, bu eser araciligiyla o topraklarda yasamis olan Dersimi Aleviler ve Ermeniler konusunda tarihsel, felsefi ve sosyolojik bir anlatim sunmaktadir.
